Przejdź do menu Przejdź do treści

Walka radioelektroniczna

zespół działań obejmujący rozpoznanie i identyfikację wrogich systemów promieniowania elektromagnetycznego, zakłócanie systemów wymiany danych i radiolokatorów przeciwnika, zapewnienie elektronicznej osłony i wsparcia dla własnych oddziałów oraz neutralizację wrogich systemów walki radioelektronicznej.

Rozpoznanie radioelektroniczne, inaczej rozpoznanie sygnałowe (signals intelligence, SIGINT) dzieli się na dwa zasadnicze obszary: rozpoznanie elektroniczne (electronic intelligence, ELINT) – rozpoznanie promieniowania elektromagnetycznego związanego głównie z aktywnością radiolokacyjną przeciwnika (przede wszystkim sygnały radarowe) oraz rozpoznanie radiowe (communication intelligence, COMINT), polegające na wykrywaniu i lokalizacji środków łączności radiowej i radioliniowej, włącznie z analizą informacji i parametrów sygnałów tych środków. Dodatkowo w obręb rozpoznania radioelektronicznego (niekiedy traktowane jako subkategoria rozpoznania elektronicznego ELINT) włącza się rozpoznanie instrumentów promieniujących energię elektromagnetyczną innych niż systemy radarowe i łączności (foreign instrumentation signals intelligence, FISINT) oraz rozpoznanie telemetryczne (telemetry intelligence, TELINT), skupiające się na przechwytywaniu danych telemetrycznych wysyłanych przez rakiety oraz inne zdalnie monitorowane pojazdy do własnego systemu kontroli (np. dane na temat prędkości, lokalizacji, statusu silników).

Rozpoznanie radioelektroniczne SIGINT jest blisko związane, chociaż nie tożsame, z rozpoznaniem pomiarowo-badawczym (measurement and signature intelligence, MASINT). Często obydwa rodzaje rozpoznania wykorzystują te same czujniki, chociaż występują też urządzenia skonstruowane specjalnie do celów prowadzenia rozpoznania pomiarowo-badawczego. Podczas gdy rozpoznanie radioelektroniczne skupia się na tej części promieniowania elektromagnetycznego, która jest emitowana w sposób intencjonalny, rozpoznanie pomiarowo-badawcze koncentruje się na sygnałach emitowanych nieintencjonalnie. W skład rozpoznania pomiarowo-badawczego wchodzą takie gałęzie, jak rozpoznanie akustyczne (acoustical intelligence, ACINT), rozpoznanie elektrooptyczne (electro-optical intelligence, ELECTRO-OPTINT), rozpoznanie w podczerwieni (infrared intelligence, IRINT), rozpoznanie chemiczne i biologiczne (chemical and biological intelligence, CBNINT), rozpoznanie w zakresie niezamierzonej radiacji (unintentional radiation intelligence, RINT), rozpoznanie impulsu elektromagnetycznego (electromagnetic pulse intelligence, EMPINT), rozpoznanie radarowe (radar intelligence, RADINT), w tym przypadku skoncentrowane na emisjach w dodatkowych, niezamierzonych kierunkach promieniowania, tzw. listkach bocznych.

Po raz pierwszy działania w zakresie walki radioelektronicznej zostały przeprowadzone w czasie wojny burskiej w latach 1899–1902 – pierwszej wojny, podczas której stosowane były systemy łączności bezprzewodowej. Metody walki radioelektronicznej rozwinęły się podczas I wojny światowej, koncentrując się na przechwytywaniu komunikatów łączności radiowej (przechwycenie nieszyfrowanych depesz było jedną z przyczyn klęski Rosjan w bitwie pod Tannenbergiem w sierpniu 1914 r.). Podczas II wojny światowej walka radioelektroniczna miała decydujący wpływ na niektóre kampanie, np. na bitwę o Atlantyk (możliwość śledzenia „wilczych stad” niemieckich okrętów podwodnych dzięki przechwytywaniu i deszyfracji niemieckich przekazów). Rola walki elektronicznej wzrosła jeszcze bardziej w ostatnich latach w ślad za wzrostem znaczenia systemów elektronicznych, w tym systemów transmisji danych będących swoistym systemem nerwowych sił zbrojnych, szczególnie tych zbudowanych dzieki zdobyczom informacyjnej rewolucji w sprawach wojskowych.

Rafał Kopeć

B. Austin, Wireless in the Boer War, „Journal of the Defence Science” 2001, vol. 6, no. 2; R.L. Bernard, Telemetry Intelligence (TELINT) During the Cold War, National Security Agency. Center for Cryptology History, Fort Meade 2016; P.F. Matthews, SIGINT: The Secret History of Signal Intelligence in the World Wars, The History Press, Gloucestershire 2013.