Walka elektroniczna
zespół działań ukierunkowanych na rozpoznanie, namierzanie, lokalizację, przechwytywanie i zakłócenie systemów elektronicznych przeciwnika. Pojęcie często stosowane zamienne z pojęciem walki radioelektronicznej, może też być rozumiane w sposób nieco odmienny, w ujęciu wąskim lub szerokim. W ujęciu wąskim walka elektroniczna będzie utożsamiana z pojęciem rozpoznania elektronicznego (electronic intelligence, ELINT), stanowiąc element rozpoznania sygnałowego (signals intelligence, SIGINT) ukierunkowany na rozpoznanie aktywności radiolokacyjnej przeciwnika (w odróżnieniu od rozpoznania radiowego (communication intelligence, COMINT), skupiającego się na systemach łączności radiowej. W ujęciu szerszym walka elektroniczna będzie stanowić całokształt działań ukierunkowanych na militarne systemy elektroniczne, od rozpoznania i identyfikacji systemów przeciwnika, przez zapewnienie osłony elektronicznej własnych działań (electronic warfare support), ochronę przed systemami walki elektronicznej przeciwnika (electronic protection), w tym dostosowanie i modyfikację systemów samoobrony własnych środków walki, do działań ukierunkowanych na zakłócanie i niszczenie wrogich urządzeń elektronicznych (electronic attack).
Przeciwdziałanie elektroniczne (electronic countermeasures, ECM) stanowi jeden z elementów walki elektronicznej. Celem prowadzenia zakłóceń jest ograniczenie efektywności działania systemów elektronicznych przeciwnika, np. radiowych systemów łączności, systemów nawigacji oraz systemów naprowadzania. W przypadku działań o charakterze przeciwrebelianckim (counterinsurgency, COIN) szczególnego znaczenia nabiera ochrona przed improwizowanymi urządzeniami wybuchowymi sterowanymi radiowo (radio controlled improvised explosive devices, RCIED), często w postaci nadajników zakłóceń umieszczanych na pojazdach. Na nowoczesnym polu walki systemy przeciwdziałania odgrywają kluczową rolę i stanowią niezwykle ważny element wyposażenia wielu platform bojowych (okrętów, samolotów, śmigłowców, pojazdów opancerzonych). Przykładowo, pakiet elektronicznych systemów samoobrony dla śmigłowców w pełnej konfiguracji obejmuje system ostrzegający o opromieniowaniu radarem, system ostrzegający o opromieniowaniu laserem (używanym jako element systemu naprowadzania, w roli podświetlacza lub wskaźnika laserowego lub urządzenia celowo uszkadzającego wzrok pilotów), detektor promieniowania ultrafioletowego, ostrzegający m.in. o odpaleniu rakiet przeciwnika oraz ostrzale z broni strzeleckiej i za pomocą artylerii, wyrzutnie flar (zakłócających obraz radarowy, obraz w podczerwieni lub działających wielospektralnie), emiter aktywnych zakłóceń w podczerwieni, emiter zakłóceń elektromagnetycznych (obezwładniający przede wszystkim radiolokacyjne systemy naprowadzania) oraz aktywny system kierunkowego zakłócania głowic naprowadzających rakiet przeciwlotniczych.
Szczególnym rodzajem operacji z zakresu walki elektronicznej są misje przełamywania obrony powietrznej przeciwnika (suppression of enemy air defenses, SEAD). Efektem działań może być czasowe zmniejszenie sprawności wrogich systemów, ich neutralizacja lub fizyczne zniszczenie. Działania obejmują wykrywanie i identyfikację wrogich systemów przeciwlotniczych (przede wszystkim stosowanych w ich ramach radiolokacyjnych systemów wykrywania i naprowadzania), ich zakłócanie bądź fizyczne niszczenie. Do działań tego typu często wykorzystywane są wyspecjalizowane samoloty (np. EA-18G Growler, Panavia Tornado ECR), uzbrojone m.in. w pociski naprowadzające się na źródła promieniowania radioelektronicznego (np. AGM-88 HARM, ALARM). Do niszczenia wcześniej wykrytych źródeł promieniowania można też wykorzystać inne środki, np. pociski manewrujące. W ostatnim okresie do działań z zakresu zwalczania i neutralizacji systemów obrony powietrznej wykorzystuje się również amunicję krążącą naprowadzającą się na źródła promieniowania elektromagnetycznego (np. izraelskie systemy Harop i Harpy). Efektem ich działania jest albo niszczenie wrogich radarów, albo zmuszenie przeciwka do ich wyłączenia z powodu zagrożenia ze strony systemów utrzymujących się przez długi czas nad polem walki.
Przykładem operacji ofensywnych z obszaru walki elektronicznej jest wykorzystanie impulsu elektromagnetycznego, czyli promieniowania elektromagnetycznego o szerokim widmie częstotliwości, krótkim czasie trwania i bardzo dużym natężeniu. Powoduje ono zniszczenie sprzętu elektronicznego i elektrycznego w promieniu rażenia. Jego źródłem może być wybuch nuklearny, gdzie jest jednym z czynników rażenia (szczególnie duży zasięg działania impulsu można uzyskać detonując ładunek nuklearny w przestrzeni kosmicznej – jak w amerykańskim teście Starfish Prime z 1962 r., polegającym na eksplozji nuklearnej na wysokości 400 km) lub konwencjonalny generator impulsu elektromagnetycznego. W tym drugim przypadku uzyskuje się jednak znacznie mniejsze możliwości rażenia, niemniej jednak tego rodzaju broń jest rozwijana. Przykładem jest amerykański program CHAMP (Counter Electronic High Power Advanced Missile Project), mający zaowocować skonstruowaniem rakiety manewrującej z mikrofalowym generatorem impulsu elektromagnetycznego na pokładzie.
Do kategorii broni służącej do walki elektronicznej można zakwalifikować broń wiązkową (directed energy weapon), wykorzystującą źródła kierowanej energii. Do tej grupy zalicza się broń laserową oraz broń mikrofalową (high power energy attacks, HMP), wykorzystującą mikrofale, czyli fale elektromagnetyczne o długości mniejszej niż fale radiowe, ale większej niż fale światła widzialnego. Broń wiązkowa może oddziaływać na elektronikę w sposób trwały lub czasowy (powodując zakłócenia), może także prowadzić do fizycznego niszczenia obiektów (przede wszystkim broń laserowa) lub mieć działanie obezwładniające w stosunku do ludzi (np. nieletalna broń mikrofalowa oddziaływująca na układ nerwowy).
R. Ambroziak, S.J. Ambroziak, R.J. Katulski, Metody walki z prowizorycznymi urządzeniami wybuchowymi w świetle doktryny AJP-3.15, „Zeszyty Naukowe WSOWL” 2001, nr 4 (162); S.A. Vakin, L.N. Shustov, R.H. Dunwell, Fundamentals of Electronic Warfare, Artech House, Boston–London 2001; S. Maślanka, Pokonywanie naziemnych środków obrony powietrznej przez lotnictwo, Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa 2017; K. Wielgucki i in., Skuteczność zakłócania w wybranych systemach walki elektronicznej, Wojskowy Instytut Łączności, https://www.wil.waw.pl/art_prac/2014/ART_Wilgucki_Urban_Baranowski_ Gradzki_Skutecznosc_zaklocania.pdf, [dostęp: 26.04.2019]; M. Wnuk, J. Matuszewski, Z. Chudy, Nowe technologie i urządzenia rażenia elektromagnetycznego w dziedzinie walki elektronicznej, „Przegląd Elektrotechniczny” 2015, nr 3.