Teoria wojen informacyjnych
wojna informacyjna jest we współczesnym świecie jednym z podstawowych zagrożeń o charakterze asymetrycznym. Odejście od wartości stricte militarnych i przejście w kierunku zagrożeń o charakterze hybrydowym tworzy trzon konfliktów współczesnego świata. Pozamaterialne składniki wojen, takie jak np. informacja, stały się podstawą prowadzenia konfliktów. Mnożnikami siły stają się tym samym przewaga informacyjna, możliwość dezinformacji i wiele innych elementów powiązanych z informacją. Definiując walkę informacyjną, koniecznie trzeba zasygnalizować, że jest to konglomerat przedsięwzięć, które są prowadzone zgodnie z określoną koncepcją i planem, a ich celem jest zdobycie przewagi. Podstawowym elementem, do którego odnoszą się wszystkie definicje wojny informacyjnej, jest informacja traktowana jako zasób, obiekt ataku i broń. Zwraca na to uwagę D.E. Denning, umieszczając informację właśnie w kategorii zasobu. Traktowana jako wartość stanowi broń, której można użyć, podejmując walkę, a uzyskanie przewagi informacyjnej i kontroli nad środowiskiem informacyjnym przeciwnika stanowi podstawowy i priorytetowy cel walki informacyjnej. Co istotne, walka informacyjna toczy się we wszystkich płaszczyznach życia człowieka, przez co stanowi zagrożenia dla wielu podmiotów.
Cechami charakterystycznymi dla wojny informacyjnej są: aterytorialność, anonimowość, powszechny dostęp, trudności w identyfikacji. Dodatkowo wielość obiektów ataku, proste technologie i słabo określone działania zaradcze doprowadzają do tego, że podejmowanie walki z tego typu zagrożeniem jest niezwykle trudne. Historia walki informacyjnej jest znacznie dłuższa niż wskazuje zaznaczana przez niektórych cezura XX w. Rzeczywiście, rozwój technologii i postępująca informatyzacja przyspieszyły rozwój i możliwości wykorzystania informacji w walce, jednakże zjawiska, takie jak wywiad, kontrwywiad, propaganda, manipulacja, dezinformacja były obecne od zarania dziejów. Rozwój technologii przyczynił się do wielu zmian w obrębie zjawisk związanych z wojną informacyjną, m.in. do zróżnicowania zagrożeń i zwiększenia ich kompleksowości, zintensyfikowania działań destrukcyjnych, globalizacji działań, aż wreszcie do powstania nowej przestrzeni walki zwanej przestrzenią cybernetyczną, tworzącą amorficzną ponadczasową i aterytorialną płaszczyznę działań.
Rozwój i postęp technologiczny doprowadziły do poszerzenia dotychczasowej osobowej przestrzeni informacyjnej w stronę przestrzeni globalnej i wielowymiarowej. Walka informacyjna prowadzona jest przez przy użyciu różnych działań zarówno o charakterze ofensywnym, jak i defensywnym. Jest rodzajem sterowania społecznego opierającego się na takich mechanizmach, jak: manipulacja, dezinformacja, propaganda. W procesie walki informacyjnej można wydzielić kanały informacyjne i sterowniczo-dywersyjne. Informowanie będące podstawą działań może przebiegać w różnych formach, takich jak: transinformowanie (obejmujące informacje wiarygodne i prawdziwe), pseudoinformowanie (związane z informacją pozorną), dezinformowanie (polegające na wprowadzeniu w błąd) oraz metainformowanie (związane z informowaniem o informowaniu). Do uczestników wojny informacyjnej należy zaliczyć: podmioty o charakterze międzynarodowym, podmioty państwowe, podmioty pozapaństwowe, grupy zawodowe, środowiska opiniotwórcze, mniejszości, instytucje kultury oraz ośrodki naukowo-badawcze.
D.E. Denning, Wojna informacyjna i bezpieczeństwo informacji, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2002; A. Żebrowski, Determinanty walki informacyjnej, http://rep.up.krakow.pl/xmlui/bitstream/handle/11716/2027/07–Determinanty-walki-informacyjnej–Zebrowski.pdf?sequence=1&isAllowed=y [dostęp: 26.04.2019]; A. Żebrowski, Konflikty zbrojne XXI wieku – próba prognozy, „Bezpieczeństwo. Teoria i praktyka” 2008, nr 1–2; A. Żebrowski, Walka informacyjna w asymetrycznym środowisku bezpieczeństwa międzynarodowego, Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2016.